Brinkman Visser Gemaal

Begin 19e eeuw groeit Arnhem gestaag en wordt de zuidoever van de Rijn aangewezen als uitbreidingslocaties. Om de polder daarvoor geschikt te maken wordt in 1934 het Ir. M.A. Brinkman-Visser gemaal in gebruik genomen. Door aanpassingen in het watersysteem verloor het gemaal begin deze eeuw zijn functie en dreigde het te worden gesloopt. Gedragen door het bewonersplatform Malburgen, Waterschap Rivierenland, gemeente Arnhem, Volkshuisvesting Arnhem en de provincie Gelderland is niet alleen een iconisch gebouw met cultuur historische waarde behouden, maar tevens een sociaal ontmoetingspunt gecreëerd.

Van de dijk afgezien manifesteert het gemaal zich als een bescheiden bouwwerk. De belangrijkste onderdelen van het gebouw, de water in- en uitlaten en de pompkelder, bevinden zich grotendeels in de dijk. Enkel de bovendijkse motoren- en transformator ruimte is voorzien van overvloedig daglicht dankzij karakteristieke smalle hoge stalen ramen. Het interieur van deze ruimte kent ook vele belangrijke cultuurhistorische elementen als elektromotor(en), schakelkasten, stalen driehoekspanten en een hijsinstallatie.

Bij de restauratie en herbestemming van het complex tot woning met bedrijfsruimte leek het, gezien de ontsluiting en de aanwezigheid van daglicht, voor de hand te liggen om de woning bovendijks en de bedrijfsruimte benedendijks te situeren. Om de motoren- en transformatorruimte geschikt te maken voor bewoning conform de geldende wet- en regelgeving zou dit echter betekenen dat van het oorspronkelijke karakter en de cultuur historische elementen weinig behouden, dan wel zichtbaar zou blijven. Door in de bijna 8 meter hoge pompkelder een extra vloerniveau te introduceren kon dit probleem worden ondervangen, en is een groot deel van het woonprogramma gerealiseerd. Aan de voorheen nagenoeg blinde zuidgevel is door het aanbrengen van 3 grote gevelopeningen de daglicht problematiek opgelost. De gehele woning is als een goed geïsoleerde “doos in doos’ gerealiseerd binnen de bestaande bouwkundige structuur, daarbij optimaal gebruik makend van aanwezige niveauverschillen, doorbraken en karakteristieke boog elementen. De voormalige motoren- en transformatorruimte wordt met behoud van cultuurhistorisch waardevolle elementen getransformeerd tot een huiskamercafe.